Thanh Nguyên
Cựu Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo cảnh báo rằng nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình có ý định thống trị thế giới và ông Tập đặt ra một mối đe dọa lớn hơn cả Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Ông Pompeo nói trong một cuộc phỏng vấn với Sky News hôm 02/02 rằng, “Ông ấy muốn sở hữu quý vị. … Ông ấy muốn có ý định bá quyền trên toàn thế giới với tầm nhìn theo chủ nghĩa Marx-Lenin của mình đồng thời muốn Trung Quốc thống trị về kinh tế và chính trị ở mọi nơi trên thế giới.”
Ông đã gọi ý định của ông Tập Cận Bình là một “mục tiêu xấu xa” và nói thêm rằng, “Chúng ta có một nghĩa vụ đối với thế hệ tiếp theo nhằm kháng cự lại điều đó.”
Khi được người dẫn chương trình Beth Rigby hỏi liệu ông có nghĩ rằng ông Tập nguy hiểm hơn đồng minh thân cận của mình là ông Putin hay không, ông Pompeo nói: “Chắc chắn rồi. Thậm chí [là] nguy hiểm hơn nhiều.”
Cựu quan chức Hoa Kỳ này kể lại rằng khi ông tiếp xúc với Tập, “Ông ấy [ông Tập] đã tập trung vào mục tiêu đầy tham vọng của mình.”
Ông Pompeo cho biết ông Tập “tin rằng ông ấy sẽ thống trị thế giới. … Ông ấy tin rằng đây không phải là chuyện vô lý.”
Hơn nữa, ông Pompeo lưu ý rằng ông Tập có đầy đủ khả năng để hoàn thành mục tiêu đó, vì “toàn cầu phụ thuộc vào ông ấy về mặt kinh tế, ông ấy có 1.4 tỷ dân.”
Ông nói: “Ông ấy có một nền kinh tế sánh ngang với quy mô của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, một chương trình không gian, quân sự và mạng có năng lực cao. Và đó là những năng lực. Ngoài ra chúng ta hiện cũng đã thấy ý định của ông ấy.”
Trong khi đó, ông Pompeo đã nói rằng mặc dù ông Putin tin tưởng vào một nước Nga vĩ đại hơn, nhưng “ông ấy không có những ảo tưởng về khả năng thống trị thế giới của mình.”
Ông nói: “Ông Vladimir Putin có một chương trình hạt nhân rất có năng lực và một nền kinh tế phụ thuộc vào một ngành công nghiệp duy nhất. Nhưng nếu chúng ta khai thác năng lượng ở Mỹ, thì ngành công nghiệp đó sẽ ít có giá trị hơn rất nhiều đối với ông ấy.”
Ông Pompeo nói thêm: “Đó là hai rủi ro căn bản khác nhau đối với lối sống của chúng ta ở châu Âu, Hoa Kỳ, châu Á, Trung Đông, và ở mọi nơi.”
Tham vọng của ông Putin không thay đổi
Tuy nhiên, ông Pompeo tin rằng nhà lãnh đạo Nga là một “kẻ xấu.”
Ông nhớ lại khi nhìn vào mắt của ông Putin, “Tôi đã không nhìn thấy một linh hồn nào. Tôi nghĩ [đó là] chuyện chẳng lành. Đừng nhầm lẫn về điều đó, ông ấy là kẻ xấu.”
Ông Pompeo tin rằng tham vọng của ông Putin “đã không thay đổi” kể từ khi ông thực hiện hành động lấy lại Crimea hồi năm 2014.
Ông nói: “Chúng ta luôn nghĩ rằng cuộc chiến này bắt đầu vào ngày 24/02/2022, cách đây gần một năm. Thật ra cuộc chiến này bắt đầu hồi năm 2014.”
Ông nói thêm: “Sau đó, trong bốn năm, ông Putin không xâm chiếm châu Âu. Không mất thêm một tất đất nào nữa. Và sau đó, chúng tôi rời nhiệm sở và ông ấy lại tiếp tục. Tôi tin rằng đó không phải là một sự trùng hợp ngẫu nhiên.”
Ông Pompeo tin rằng ông Putin đã bị sự nghiêm túc của chính quyền cựu Tổng thống Trump ngăn trở.
Ông lập luận: “Chúng tôi đã đặt nền kinh tế của ông ấy vào tình thế nguy hiểm. Chúng tôi đã xây dựng quân đội Mỹ. Chúng tôi đã tạo ra một tình huống nơi các thành viên NATO đầu tư thêm 40 tỷ USD vào NATO.”
“Tôi nghĩ rằng đúng là đã có một sự hiểu biết khác về căn bản trong tâm trí của ông Vladimir Putin. Và sự nhụt chí này phụ thuộc vào nhận thức của đối thủ về rủi ro,” ông nói thêm.
Ông Pompeo tin rằng ông Putin đã nhận thấy có nhiều rủi ro nếu ông ấy thực hiện một hành động chống lại Ukraine “dưới sự quan sát của chúng tôi”.
Ông Pompeo cho hay: “Tôi nghĩ ông ấy đã nghĩ rằng không có rủi ro khi làm vậy lúc Tổng thống [Joe] Biden đương nhiệm.”
Các phản ứng chậm chạp
Ông Pompeo không đồng tình với ý kiến cho rằng Tổng thống Joe Biden đang dẫn đầu phản ứng của phương Tây đối với cuộc xâm lược Ukraine và chỉ trích cách các quốc gia khác giải quyết cuộc khủng hoảng này.
Ông nói: “Phương Tây đã chậm chạp, muộn màng, và lo sợ leo thang, và đó đã là một sai lầm.”
Ông nói thêm: “Và vì vậy chúng ta nên cố gắng hết sức để khắc phục điều đó ngay hôm nay. Chúng ta nên cung cấp cho họ những thứ họ cần đồng thời đặt Ukraine và phương Tây vào vị thế mà ông Vladimir Putin sẽ nhận thấy các dấu hiệu bất ổn một cách rõ ràng. Đây là cách quý vị khôi phục khả năng răn đe.”
Ông Pompeo đã đề ra các bước có thể dẫn đến “một giải pháp ngoại giao được đàm phán cho cuộc chiến này.”
Ông nói: “Điều đó sẽ bắt đầu với điều sau đây. Hoa Kỳ và quan trọng nhất là châu Âu thực sự cung cấp các công cụ mà người dân Ukraine cần để chiến đấu và bảo vệ chủ quyền của chính họ.”
Ông Pompeo nói rằng bước đi này sẽ “đặt Tổng thống Zelensky và người dân Ukraine vào vị thế mà Tổng thống Putin sẽ đàm phán từ thế yếu.”
Ông nói: “Giải pháp cuối cùng mà họ sẽ phải sắp xếp theo cách của họ.”
Hannah Ng là một phóng viên đưa tin về Hoa Kỳ và Trung Quốc. Cô có bằng thạc sĩ về kinh tế học quốc tế và phát triển tại Đại học Khoa học Ứng dụng Kinh tế và Kỹ thuật Berlin.
Thanh Nguyên biên dịch